زانستەکان - دانستنیها, ئێمە ئەبێت هەموو رۆژ فێر بین

بێینێکە خەریک کارێکم و زۆر خاس بەرەو پێش چووم بەڵام ئیمرو زانیم ناتوانم کارەکەم تەواو کەم و ببینم ئایا سەرکەوتوو ئەبم یا نە، نازانم چی بکم ، ئەبێت کارێکی تر رێ بخەم،زۆر وەقتە وائەزانم بەشێکی زۆر لەم جیهانە خەریکە دوژمنایەتی من ئەکات و نایلێت سەرکەوم، ماندوو بووم و ماوەیێکە کە تەسلیم بووم و خەریکم وەکو رۆبات بە قسەی دیگەران ئەکەم شایەد ئەم جیهانە واز لە دوژمنی تەک من بێنێت. ماندووم.هەموو شتێک بۆ من سەختە، و بۆ بچووکترین کاریش ئەبێت سەختی بکێشم ، کارێک کە خەڵک ئەیکن و زۆر بە خێرایی تەواوی ئەکەن ، بو من هەر تەواو ناوێت و ئەونە کێشەم بۆ دروس ئەبێت کە شێتم ئەکات.

شەر کردن لە ناو ماڵ و تەک خێزان و رەفێق و قەوم، شتێکی باوە و گشتمان لەگەڵی ڕا هاتوین و هیچ کەسیش نازانێت کە زۆر لە کەسانێک کە لە ناو شەرا هەن ، توشی کێشەی دەروونی ئەبن. کێشەی دەرونی یان رەوانی جورێکە کە زۆرێک کەس هەیانە بەلام پی نازانن، ژیانی مروڤ ئەگوڕێت و زۆر خراوی ئەکات، بەڵام پی نازانین چون وەکو برین نیە کە خوێنی لێ بێت و بیبینین یان ئێشی بێت و پی بزانین. ئەتوانێت کارێک بکات کە بنیام کار نەکات و پوڵ پەیا نەکات ، کاتێک کە قسە ئەکات لەگەڵ خەڵک، خۆشی لێ نەچێت و گۆشەگیر بێت، یان توڕەیی زۆر ناو مێشکیا بێتو و دۆستو ئاشنا نەتوانێت تەحەمۆڵی بکات، نەخۆشی دەرونی زۆر خەتەرە و کاتێکیش مروڤ پی ئەزانێت هەر ناچێت بۆ لای دوکتر چون پی عەیبە. ئەگەر ژیانێکی پر لە ئێسترس و شەر و ناخۆشی مان بێت توشی کێشەی دەرونی ئەبین. نە پولی خاس کە ژیانمان بوگزەرێنێت ئەتوانین پەیا بکەین، نە خۆشی ئەبینین لەگەڵ دۆست و خزم و ... زۆر گرینگە و بە کەم سەیری نەکەین، هۆشمان بە خۆمان بێت. ژیانێکی ئارام و خۆش و بێ شەر و سڵامەت بۆ خۆمان دروست بکەین.

١.ئەبێت بزانین لە شاری خۆمان چ کارێک بیشترین داوای لە سەرە و خەڵک زۆرترین نیازیان پی هەیە، ٢.ئەبێت بزانین خۆمان لە چی خۆشمان دێت تا لە ناوەراست کارمان وێڵ نەکەین.٣.ئەبێت سەرمایەمان بێت و لە سەریشی ریسک نەکەین و خۆمان بۆ کارەکەمان نەخەین ژێر کۆڵێک قەرز.٤.بتوانین تەک کەسانێک کە کاری ئێمەیان هەیە رقابەت بکەین و دوا نەکەوین.٥.کارێک هەڵبژێرین کە بتوانین پەرەی پێ بدەین و ئەگەر سودمان کرد گەورەی بکەین. بە یارمەتی کۆپایلۆت نوسیمە.

کەربۆهیدرات بە قەن(شەکر، شیرینی) ، نشاستە (وک برنج و هێرڵ و نان) ، فیبر (وەک سەوزی و میوە) ئەڵێن . کەربۆهیدرات سوتەمەنی جەستەی ئێمەیە، بەڵام قەنەکان بە خێرایی جەزب ئەون و نشاستەکان بە ئارامی، و جەستە ناتوانێت فیبر جەزب بکات. ئێستا ئەبێت بزانین کە ئەگەر شیرینی و قەن بخوین بە خێرایی وزە ئەگرین و ئەگەر گەرەکمانە وزەمان بەردەوام بێت و کاتێکی زۆری پێ بچێت تا تەواو بوونی ئەبێت نان و برنج و هێرڵ و... بخوین.هەروا ئەمە بزانن کە زۆر خواردنی قەن و شیرینی و نشاستە خاس نیە و کێشەی زۆرمان بۆ دروست ئەکات و لە داهاتوو زۆرتر ئەنوسم و بۆتان شی ئەکەم کە چی بە چیە.

ئەم بابەتانە کە ئەینوسم، لە قسە کردن تەک کۆپایلۆت ، زیرەکی دەستگردی مایکروسافت فێر ئەبم و خۆم شی ئەکەمو تەک کتێو و ... تێکڵاوی ئەکەمو ئەینوسم. ئەم دو بابەتە کە نوسیمە وا بووە ، تا بزانم لە داهاتوو چی ئەبێت .

جەستەی ئێمە بۆ ئەوە کە کار بکات سەرچاوەی سوتەمەنی هەیە کە ئەوە "کەربۆهیدراتە" کە لە نان و ماکارۆنی و برنج کە بەشی زۆری خواردنی ئێمەیان دروست کردە، هەیە، هەر وا ئەوە بزانن کە ئەگەر جەستەی ئێمە کەربۆهیدرات بۆ سوتاندن پەیا نەکات دەست ئەکات بە سوتاندنی چەوری و بۆ خاترئەمەیە کە مروڤ کاتێک کە نان ناخوات لاغەر ئەوێت ، چۆن جەستە دەست ئەکات بە سوتاندنی چەوری دەور سک و ران و .....

سلام این وبلاگ بە زبان کردی منتشر میشە و در مورد هر چیزی پست ارسال میکنم و تابع قوانین هستم و بیشتر مقالات علمی منتشر میکنم، با تشکر. گەرەکمە لێرە سپاسی ئێوە کەم کە سەردانی ئەم بلاگەتان کرد، هیوادارم بە کارتان بخوات و تا ئاخر لەگەڵمان بن.